از خورشید گرفتگی یکم تیرماه بیشتر بدانید

خورشید گرفتگی در روز یکشنبه ، 1 تیر 1399
خورشید گرفتگی زمانی اتفاق می افتد که ماه از بین زمین و  خورشید عبور کند و سایه آن بر روی زمین بیافتد . این پدیده زمانی  روی می دهد که ماه و زمین نسبت به خورشید علاوه بر اینکه هم صفحه می شوند، هم خط نیز می شوند یعنی مرکز هر سه جرم بر روی یک خط واقع شود. در این صورت سایه ماه بر روی زمین افتاده و گرفت خورشید پدید می آید.

خورشیدگرفتگی مذکور  به صورت حلقوی می باشد که در پهنه وسیعی از سطح زمین اتفاق خواهد افتاد. 
همانطورکه می دانیم، مدار ماه به دور زمین بیضوی شکل است و به همین دلیل ، ماه زمانی را در اوج است ( دورترین فاصله از زمین ) و زمانی را در حضیض است ( نزدیکترین فاصله از زمین ). اگر هنگام گرفت خورشید ،  ماه در اوج مدار خود باشد اندازه زاویه ای آن ، کوچکتر از اندازه زاویه ای خورشید خواهد بود. بنابراین پس از هم مرکز شدن ماه و خورشید ، حلقه ای از خورشید در اطراف ماه خواهد درخشید که به این نوع گرفتگی ، گرفتگی حلقوی گوییم.
این خورشید گرفتگی در ایران و بسیاری از نقاط جهان به صورت جزیی دیده می شود. در تهران ، خورشید گرفتگی در ساعت 9:5 شروع می شود .  در ساعت 10:16 گرفتگی به بیشترین مقدار خود می رسدو ماه 48%  از قرص خورشید را می پوشاند . گرفتگی در ساعت 11:38 دقیقه پایان می یابد . زمان و حداکثر مقدار پوشیدگی در سایر نقاط ایران با تهران متفاوت است. این مقدار از حداکثر 98%  در جنوب شرق تا حداقل 29%  در شمال غرب کشور متغییر است. این گرفتگی در آفریقا به بخشی از غرب آن ، جنوب شرق اروپا و آسیا به صورت جزیی و در بخشی از جمهوری کنگو ، سودان جنوبی ، اتیوپی ،  یمن ، عربستان سعودی ،  عمان ،  پاکستان ، شمال هند ، جنوب چین و تایوان به صورت حلقوی قابل مشاهده است.
غلامحسین رستگار نسب
مربی نجوم دانشکده فنی و حرفه ای دکتر شریعتی تهران