برگزاری وبینار آشنایی با سیستم‌های پرسش و پاسخ و چت بات‌ها به مناسبت هفته پژوهش

به مناسبت هفته پژوهش، معاونت پژوهش و فناوری دانشکده شریعتی با همکاری گروه الکترونیک و پشتیبانی واحد فناوری و اطلاعات، وبیناری با عنوان "آشنایی با سیستم‌های پرسش و پاسخ و چت بات‌ها" در تاریخ 13 آذرماه برگزار نمودند.

به گزارش واحد پژوهش و فناوری، در این وبینار خانم دکتر سمیه بخشایی از مدرسین گروه الکترونیک، به معرفی سیستم‌های پرسش- پاسخ (QUESTION- Answering~ QA)  و چت بات‌ها پرداخت و با ارائه آمار عددی، ضرورت استفاده از سیستم‌های چت بات‌ها در زندگی را ضروری و حتی مهیا نمودن این سیستم‌ها به زبان فارسی برای کسب و کار و خدمت رسانی در سیستم‌های آموزشی و... را مهم دانست.
در همین راستا ایشان چت بات‌ها را برنامه‌های طراحی شده ای تعریف کرد که هدف از طراحی آنها، شبیه سازی مکالمه با انسان است به گونه ای که بتوانند مانند یک انسان پاسخگوی سوالات باشند که تاریخچه ظهور چت بات‌ها به دهه 90 میلادی می‌رسد.
استاد در ادامه  توضیحاتی در مورد Turing test ارائه داد که مبنای طراحی سیستمهای هوشمند می باشد و چند نمونه از ابزارهای تجاری در دنیا که به زبان غیر فارسی می باشند را نام برد و اولین چت بات موفق را Eliza  در سال 1966 معرفی کرد که هدف از طراحی آن شبیه سازی مکالمه با انسان بوده و کاربرد محدودی داشته است که برای روان درمانی و بر اساس روش ساده الگوها طراحی شده بود. از دیگر انواع چت بات‌های تجاری غیر فارسی به SIRI، ALEXA،Google home ،Microsoft Cortana  و... اشاره نمود.

وی چند نمونه از چت بات‌های فارسی موفق را نام برد از جمله چت DOBBY دابی از شرکت علی بابا، چت  Arioکه یک نرم افزار موبایل بوده و تماس‌ها و پیام‌ها را مدیریت می کند و وضعیت آب و هوا را گزارش می‌دهد. چت رایمون که یک اپلیکیشن موبایل است و می‌توان از آن برای خرید بلیط قطار، سینما و حتی خرید آنلاین از فروشگاه‌های اینترنتی استفاده نمود و همچنین چت Huma  که اطلاعاتی نظیر فصل، قسمت، کارگردان، بازیگر وحتی ژانر فیلم ارائه می‌دهد.

خانم دکتر بخشایی از مزایای چت بات‌ها؛ اصطلاح 7/24 یعنی 24 ساعته در تمام 7 روز هفته که برای انسانها سخت و هزینه بر است، اما با استفاده از چت بات‌ها این امر به آسانی محقق می‌شود، را برشمرد و گفت: استفاده از این سیستم‌ها، همه‌جا و در هر زمان قابل دسترس هستند، هزینه‌ها را تعدیل و خریدها را تسریع و تسهیل می‌کنند.

استاد در ادامه پس از ارائه یک دید کلی و چگونگی نحوه استفاده و خدمت رسانی چت بات‌ها، به بررسی شکل رفتاری چت بات‌ها پرداخت و 3 دسته اصلی از چت بات‌ها را معرفی نمود و توضیح داد: 1) Custom chatbot؛ محدود هستند و حداقل هوش را دارند و به ازای سوال‌های معمول طراحی شده اند. 2)Smart chatbot ؛ چت بات‌های چالاک که مقداری هوش دارند و در ارتباط با آن دامنه ای که طراحی شده اند یکسری کلیدواژه را تشخیص می‌دهند. 3) Intelligent chatbot؛ که کاملا هوشمند بوده و سه گام اصلی که منظور کاربر را می‌فهمند، محتوای داخل سوال را درک می‌کنند و گام نهایی که مبتنی بر زبان طبیعی بوده و باید یک جمله معتبر و دقیق باشد به کاربر ارائه می‌دهد.

سپس ایشان به طراحی مدلهایی برای انواع چت بات‌ها به زبان غیرفارسی پرداخت و در نهایت توضیحاتی در خصوص سیستم‌های پرسش و پاسخ به زبان فارسی و سیستم "جویا" و "رسائل و مسائل" ارائه نمود و برای ارزیابی چت بات‌های غیر‌فارسی مثل Eliza چند آدرس اینترنتی معرفی کرد.